Sách: Di tích Lịch sử Văn hóa Chùa Phước Điền (Chùa Hang), Núi Sam - Châu Đốc - An Giang.
Hành giả tham thiền là đoàn thể tiêu biểu cho ý nghĩa thanh tịnh, hướng đến giải thoát sinh tử. Vì chưa phải là bậc toàn thiện, nên muốn thể hiện sự chân tu, hành giả cần phải có kỷ luật và tinh thần kỷ luật. Kỷ luật này thiền đường gọi là “THANH QUY” tức là quy củ thanh tịnh của hành giả, tượng trưng cho mỗi hành giả xứng đáng hành giải tương ưng, người tu dù phần giải có dung thông, nhưng thiếu hạnh thì không thể thắng phục chính mình và cảm hoá người khác.
Muốn được như thế, ngoài giới luật hành giả cần phải theo một quy tắc chung, y cứ luật nghi Phật đã chế, để nâng cao đời sống đạo đức, đúng với danh nghĩa hiện hữu, để giữ giá trị cho mình và đoàn thể. Hơn nữa, hành giả còn là những vị tiêu biểu gương mẫu cho người khác. Vậy thanh quy không phải là điều kiện bó buộc, mà chính là bổn phận phải thực thi của mỗi hành giả.
Muốn cho hành giả dễ ghi nhớ, Ban chức sự chỉ áp dụng giản minh những quy tắc thật cần thiết như sau:
A. Phần Căn Bản
- Phải vâng giữ giới luật của Phật.
- Phải triệt để thực hiện pháp lục hòa.
B. Phần Chính
- Hành giả đến tham thiền phải có thẻ căn cước công dân.
- Không được hút thuốc. Khi lên thiền đường phải tắt nguồn điện thoại.
- Không được luận bàn chính trị.
- Không luận bàn về việc xấu tốt của người khác (nói chuyện thị phi).
- Không nói năng hay hành động có tính cách tổn hại tự viện, thiền đường.
- Giữ Thân - Khẩu - Ý thanh tịnh, nói năng hòa nhã, không lớn tiếng cười đùa, không nói chuyện thế sự, hạn chế nói chuyện với nhau. Khéo giữ bốn oai nghi (Đi - Đứng - Nằm - Ngồi).
- Không tranh luận, phân biệt, khen chê bài xích các pháp môn khác.
- Thiền đường không tiếp nhận người có bệnh truyền nhiễm.
- Hành giả vào thiền đường phải chỉnh trang y phục.
- Chư tôn đức Tăng - Ni phải mặc đồng phục theo quy định của ban chức sự. Phật tử mặc áo tràng lam.
- Giờ chấp tác không được lẫn tránh lười nhác, bê trễ.
- Thời khóa tham thiền không được vắng mặt, kể cả ban chức sự, trừ khi có duyên sự chính đáng.
- Sau mỗi giờ tọa thiền, thiền hành chư hành giả có nhu cầu đi uống nước, vệ sinh phải trở vào ngay.
- Không tiếp khách trong phòng ở, chỉ được tiếp tại phòng khách, gặp khách tăng phải cung kính chào hỏi
- Vuivẻ, khôngchào hỏi, không tiếp khách trong giờ tham thiền.
- Không được phép loạn đơn, phòng ở phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp.
- Khi sinh hoạt học hành riêng không làm động niệm người khác.
- Giờ thọ trai tất cả hành giả phải đi quả đường, trừ khi có bệnh và có việc cần thiết mới được ăn riêng, thọ trai phải giữ chính niệm.
- Chấp hành nghiêm chỉnh kiểng lệnh, không được bê trễ.
- Chư tăng và Phật tử nam, không được đến khu vực của Ni chúng và Phật tử nữ.
- Không được tự ý ra khỏi thiền viện, nếu đi công việc riêng phải bạch Ban chức sự.
- Phải trân trọng cung kính tương trợ lẫn nhau, luôn hoan hỷ, hòa nhã với mọi người.
C. Phần Phụ
1. Tu Tập
Khi đi thiền hành phải giữ oai nghi tế hạnh, người đi sau cách người đi trước 1m, cổ phải thẳng chạm cổ áo, và không được nhìn hai bên, phải chuyên tâm khán thoại đầu.
Khi ngồi tham thiền phải ngồi thẳng lưng, không ưỡn ngực, khi thở không nên đề khí lên, cũng không nên đè xuống, cứ để tự nhiên.
Chân ngồi kiết già, hoặc xếp bán già, hai bàn tay để lên lòng bàn chân hoặc để trước hai đầu gối. . . Không lần chuỗi, không dùng quạt giấy, quạt máy cá nhân, không đem nước uống vào chỗ ngồi.
2. Ăn uống
Mỗi ngày dùng ba buổi (sáng - trưa - chiều) không ăn phi thời, khi ăn phải giữ chánh niệm, không nói chuyện, không gây ồn trong trai đường, hạn chế khua chén bát, dùng xong đứng dậy nhẹ nhàng.
Phật tử tham dự thiền thất phải ăn chay.
3. Sinh hoạt
Đối với mình phải tự khắc kỷ, thống thiết việc lớn sanh tử, thường CHIẾU CỐ THOẠI ĐẦU, đối với người thì phải đại lượng bao dung, nhiệt tâm giúp đỡ, cùng nhau sách tấn và trao đổi đường lối tông chỉ thiền tông, dẹp bỏ các hữu tục mê tín dị đoan.
Trong thời gian tham dự thiền thất phải chỉnh trang y phục trang nghiêm, không được phổ biến tài liệu, nếu cần phải trình ban chức sự mới được phổ biến, không được vào phòng người khác, phải giữ vệ sinh sạch sẽ xung quanh khuôn viên tự viện.
4. Tắm giặt và vệ sinh
Sinh hoạt cá nhân phải tôn trọng người khác, vào nhà tắm, nhà vệ sinh phải để giày dép bền ngoài, tắm rửa, vệ sinh không được nói chuyện, cười giễu, phải tiết kiệm điện nước, đi vệ sinh chỉ dùng nước rữa, không dùng giấy vệ sinh, không bỏ giấy, rác và đổ nước giặt đồ vào bồn cầu, trước khi ra khỏi nhà vệ sinh phải dội nước sạch sẽ.
Không khạc nhổ, tiểu tiện trong nhà tắm, chú ý chỉnh trang y phục, nam giới không được ở trần và mặc quần ngắn, không được để quần áo trong nhà tắm
5. Ngủ nghỉ
Ngủ nghỉ phải đúng giờ quy định, không được tự ý dời đổi chỗ, không làm động niệm đến người khác. Mỗi người chỉ dùng một gối, một mền, khi thức dậy phải xếp mùng mền gọn gàng, không được ngủ phi thời, khi ngủ không được ở trần, mặc quần ngắn.
6. Tiền và tư trang
Tiền và tư trang quý vị có thể gửi ban chức sự giữ hộ, nếu tự giữ khi mất ban chức sự không chịu trách nhiệm.
Quy củ là nền tảng của thiền đường, là chỗ nương tựa của hành giả, quy củ mất, Phật pháp suy. Vì việc lớn sinh tử, vì sự tồn vong của Phật pháp nên tất cả hành giả phải chấp hành nghiêm thanh quy này, nếu hành giả nào sai phạm sẽ tuỳ nặng nhẹ mà xử.
Lần 1: Nhắc nhở
Lần 2: Cảnh cáo
Lần 3: Tẩn xuất.
Đại chúng đồng y giáo phụng hành.
